Tijdens zijn colleges Burgerlijk recht III gaf mijn latere promotor, prof. mr. C.J.H. Brunner (dus: C.J.H.B. resp. CJHB in de NJ), steevast aanwijzingen omtrent het gebruik van de Nederlandse taal. Met deze rubriek,Taallesjes voor juristen, is beoogd om de fakkel over te nemen.

Noviomagus. De kracht zit vaak in de herhaling. Niettemin komt het slechts zelden voor dat in deze rubriek iets herhaald wordt. Ditmaal iets waar ik in deze rubriek, in mei 2013, reeds op wees. Aan wat ik toen schreef, valt wat mij betreft niets wezenlijks toe te voegen.Het gaat om de maar al te vaak minder gelukkige woordjes …

Mocht het zo zijn dat …

Vorige maand op Veur-Lent (foto SvS, iPhone X)

Ik beweer niet dat het taalkundig onjuist is om bijvoorbeeld te schrijven:

“Mocht  in Nederland zo’n giftrein ontsporen, dan zullen er waarschijnlijk minder slachtoffers zijn.”

Met “mocht” (het zo zijn dat) wordt (uiteraard) bedoeld: als in Nederland zo’n trein ontspoort … De vraag rijst intussen of het woordje “mocht” in een context als deze wel zo gelukig is. Het woordje “mocht” heeft immers een zekere lading (connotatie).

Ter bepaling van de gedachten eerst een voorbeeld waarin met het gebruik van het woordje “mocht” als zodanig niets mis is:

“Mocht ik bij de komende trekking van de Staatsloterij de jackpot winnen, dan koop ik een huis met een grote ruimte waarin mijn bluesbandje kan repeteren.”

Maar al te vaak (echter) wordt in retorisch minder gelukkig opzicht het woordje “mocht”  gebruikt – net als bij de mogelijkheid dat een giftrein te onzent ontspoort -:

“Mocht Uw Hof ondanks het voorgaande oordelen dat in casu onrechtmatig gehandeld is door Jansen [cliënt], dan kan de eis evenmin toegewezen worden, omdat er überhaupt geen schade is.”

Verlangen wij er soms naar (zoals naar het winnen van een prijs) dat de rechter in weerwil van ons betoog oordeelt dat onze cliënt onrechtmatig gehandeld heeft?

Beter is het om te schrijven:

“Zelfs indien Uw Hof ondanks het voorgaande oordeelt dat in casu onrechtmatig gehandeld is door Jansen [cliënt], kan de eis evenmin toegewezen worden, omdat er überhaupt geen schade is.”

Maar er is meer.

Oordeelt en is / zou oordelen en zou zijn?

Retorisch nog sterker is het om te schrijven:

“Zelfs indien Uw Hof ondanks het voorgaande zou oordelen dat in casu onrechtmatig gehandeld zou zijn door Jansen [cliënt], dan kan de eis evenmin toegewezen worden, omdat er überhaupt geen schade is.”

Met “zou”  duw je als het ware nog verder weg dat jouw cliënt onrechtmatig – hoezo? (!) – gehandeld zou hebben.

Link naar het vorige Taallesje voor juristen

De vorige aflevering van deze rubriek lees je HIER.