Het gezag van de Hoge Raad

Noviomagus. Heeft de Hoge Raad altijd gelijk? Zou deze vraag in bevestigende zin beantwoord moeten worden, dan zou niet te verklaren zijn waarom de Hoge Raad soms om gaat. Want als de wet niet veranderd is en ook overigens de omstandigheden ongewijzigd zijn, dan komt om gaan neer op een verklaring dat het in het verleden gegeven oordeel van de Hoge Raad naar het huidige inzicht van het cassatiecollege niet juist is en aldus dat de Hoge Raad eerder ongelijk had.

Onfeilbaarheid en de Hoge Raad

Wat zegt dit over het gezag van de Hoge Raad: komt om gaan niet neer op de erkenning van eigen feilbaarheid?

Robert H. Jackson

Het volgende aforisme is toe te schrijven aan Robert Jackson, in de jaren veertig benoemd tot lid (Associate Justice) van het United States Supreme Court en vervolgens tot hoofdaanklager in Neurenberg:

“We are not final because we are infallible, but we are infallible only because we are final.”

En zo is het. De hoogste rechter ontleent zijn gezaghebbendheid niet hieraan, dat hij ‘dus’ gelijk zou hebben, doch hieraan dat hij nu eenmaal het laatste woord heeft.

Feilbaar of onfeilbaar?

Ik denk intussen dat het ook niet zoveel zin heeft om te denken in termen van feilbaarheid of onfeilbaarheid. Het gaat er uiteindelijk om dat wij het voorlopig met een gegeven oordeel van de Hoge Raad moeten doen. Als cassatieadvocaat kan ik trachten om de Hoge Raad te overreden om om te gaan. Dat moet je trouwens niet zomaar en zeker niet te vaak proberen, waarbij van belang is het sedert 1 juli 2012 vigerende art. 80a RO.

Art. 80a RO

In zijn eerste lid bepaalt art. 80a RO – en het gaat om de tweede ‘omdat’ -:

“De Hoge Raad kan, gehoord de procureur-generaal, het beroep in cassatie niet-ontvankelijk verklaren wanneer de aangevoerde klachten geen behandeling in cassatie rechtvaardigen, omdat de partij die het cassatieberoep instelt klaarblijkelijk onvoldoende belang heeft bij het cassatieberoep of omdat de klachten klaarblijkelijk niet tot cassatie kunnen leiden.”