Tijdens zijn colleges Burgerlijk recht III gaf mijn latere promotor, prof. mr. C.J.H. Brunner (dus: C.J.H.B. resp. CJHB in de NJ), steevast aanwijzingen omtrent het gebruik van de Nederlandse taal. Met deze rubriek,Taallesjes voor juristen, is beoogd om de fakkel over te nemen.

Op de dijk bij Lent afgelopen zaterdagmiddag, 5 dezer (foto SvS, iPhone 16 Pro Max)


Noviomagus. In een beschikking van een gerechtshof lees ik dat de rechtbank het verzoek afgewezen heeft, „omdat niet is  voldaan is aan de voorwaarde van art. 843a Rv dat  voldoende aannemelijk moet zijn dat de rechtsbetrekking waarop het verzoek ziet, bestaat.”
Hoe kan dat hof weten om welke reden dat verzoek afgewezen is door de rechtbank? Het enige wat de betreffende hovelingen kunnen  weten, is wat blijkens de beschikking van de rechtbank de motivering van die afwijzing is, want deze hovelingen zaten niet in de raadkamer in eerste aanleg. We weten allemaal dat uit de motivering van een beslissing (lang) niet altijd op te maken valt wat de (werkelijke) beweegredenen zijn om deze beslissing te nemen. Daarom zou ik schrijven ‘op de grond dat niet voldaan is aan de voorwaarde van art. 843a Rv’  (dus: in plaats  van ‘omdat’).

Slordig taalgebruik stemt mij tot droefheid. Hierna volgen voorbeelden.

In een schriftelijke toelichting op een cassatiemiddel lees ik (vetdruk weggelaten):  „het hof hanteert een te enge benadering bij haar zorgvuldigheidsoordeel”.  Fout, want het is ‘zijn’ zorgvuldigheidsoordeel. Immers, ‘hof’ is onzijdig.

In een arrest van het gerechtshof lees ik:  „De raad had als zij {…} de de aan het besluit {….}  klevende gebreken had gekend {…}”. Fout, want raad is mannelijk, zodat het had moeten staan ‘als hij‘.

In een conclusie van de Procureur-Generaal bij de Hoge Raad lees ik: „Het onderdeel bevat subonderdelen 2.1-2.3. Zij is gericht tegen verspreide rechtsoverwegingen in het arrest.” Fout, want ‘onderdeel’ is (als ‘het’-woord in beginsel) onzijdig. Daarom had er moeten staan: ‘Het is gericht tegen verspreide rechtsoverwegingen in het arrest’. Elders in die conclusie wordt dezelfde fout gemaakt.

Op LinkedIn lees ik: „De promotiecommissie zorgde met hun gevarieerde en diepgaande vragen voor een mooi debat over de volle breedte van het onderzoek.”  Het is de commissie  met haar vragen.

 

Dubbelop

In de zojuist genoemde conclusie lees ik: „Voordat ik toekom aan de bespreking van de subonderdelen, stel ik eerst het volgende voorop over de relevante rechtsregels.”  Door het woordje ‘voordat’, is het gebruik van het woordje ‘eerst’ ongelukkig.  Ik zou er mee kunnen leven, indien het woordje ‘eerst’ tussen haakjes geplaatst was.

 

Suggesties voor deze rubriek, Taallesjes voor Juristen, kunt u mailen naar taallesjes@vscc.nl.

Het ‘komma’-vonnis

Bij vonnis van de voorzieningenrechter in Rechtbank Amsterdam is de Telegraaf veroordeeld om binnen drie dagen na betekening van dit vonnis op haar website www.telegraaf.nl onder de column, zolang de column daar te zien is, de volgende tekst te plaatsen (in dezelfde lettergrootte als in de column en zonder begeleidend commentaar):

„In bovenstaande column van [naam 1] staat de zin “Zondag wordt er ook geschreeuwd op de Dam tijdens een ‘solidariteitsdemonstratie met Gaza’ georganiseerd door aan Hamas gelieerde organisaties, Milli Görus en de moskeekoepel FIO.” Met deze zin, die ongelukkig is geformuleerd, kan de indruk worden gewekt dat FIO (de Stichting Federatie Islamitische Organisaties), een koepel van 25 Haagse moskeeorganisaties, een aan Hamas gelieerde organisatie is. De columniste heeft dit uitdrukkelijk niet zo bedoeld. Wij plaatsen deze mededeling op last van de voorzieningenrechter van de rechtbank Amsterdam.
De hoofdredactie”.

In dat vonnis valt te lezen dat  het volgens FIO aannemelijk is dat de gemiddelde lezer, bij eerste lezing van de in het citaat vermelde, FIO zal aanmerken als een aan Hamas gelieerde organisatie.  Blijkens het vonnis oordeelde de voorzieningenrechter „dat de strikt taalkundige uitleg van De Telegraaf op zich juist is”. „Dit neemt echter niet weg dat de gewraakte zin door de gemiddelde lezer verkeerd zal worden begrepen, althans dat de kans hierop aanzienlijk is. De gemiddelde lezer zal het subtiele onderscheid tussen een komma en een dubbele punt niet (meteen) inzien.

Naar ik begrijp, wordt of is hoger beroep ingesteld tegen dat vonnis. Ik hoop dat het Hof Amsterdam dit vonnis vernietigt.

Contractueel overeengekomen?

Een hof schrijft dat [geïntimeerden] aanspraak gemaakt hebben op „de contractueel overeengekomen boete”. Wat voegt ‘contractueel’ toe? Is ‘contractueel overeengekomen’ niet net als de ‘witte’ sneeuw?

Betreft of is?

In een arrest lees ik: „De Wet natuurbescherming (Wnb) betreft een wet in formele zin en daarmee is artikel 3.23 Wnb een wetsbepaling in de zin van artikel 3:40 lid 2 BW.”  ‘Betreft’ of is de Wnb een wet in formele zin?

Zie ook HR 26 november 2024, ECLI:NL:HR1728, waarin geoordeeld wordt: „Uit artikel 30 Wok volgt dat een ‘kansspelautomaat’ een speelautomaat betreft, die geen behendigheidsautomaat is.” Ik zou schrijven ‘een speelautomaat is‘.

Miskende basisregel

Ik zie op LinkedIn een profiel waarop tot uiting gebracht wordt dat de betreffende persoon „Master student” is. Op een ander LinkedInprofiel zie ik staan „Rechten student”.  Fout. Het moet zijn masterstudent resp. rechtenstudent. Maar al te vaak wordt de basisregel van de Nederlandse spelling miskend  dat je samenstellingen aan elkaar schrijft. Deze regel wordt zelfs wel eens op het hoogste niveau miskend. MEER

Een link naar het vorige taallesje staat HIER.

Centre of Excellence