Coen Drion herziet standpunt over art. 6:248 lid 1 BW

Noviomagus. In het NJB van dit weekend staat een Vooraf van Coen Drion met het opschrift ‘Redelijkheid en billijkheid; van dwingend recht?’.  Drion is van standpunt veranderd over het antwoord op de vraag of de aanvullende werking van de redelijkheid en billijkheid (art. 6:248 lid 1 BW) van dwingend recht is. In 2007 en 2017 had Drion in het NJB nog de opvatting verdedigd dat de aanvullende werking van de redelijkheid en billijkheid, anders dan de beperkende werking daarvan (art. 6:248 lid 2 BW), door professionele partijen weggecontracteerd zou kunnen worden en daarom voor hen van regelend recht zou zijn.

Een conclusie (nr. 3.6-3.11) van Advocaat-Generaal Hartlief heeft Drion op andere gedachten gebracht. Volgens Hartlief is zowel de aanvullende als de derogerende werking van de redelijkheid en billijkheid van dwingend recht. Wat de redelijkheid en billijkheid in een concreet geval meebrengen, is daarentegen afhankelijk van de omstandigheden van het geval. Drion noemt dit „geval-specifiek”. De bedoelingen van partijen bepalen mede wat in een concreet geval volgt uit de redelijkheid en billijkheid.

Deze flexibele invulling van de redelijkheid en billijkheid gaf voor Drion de doorslag om zijn standpunt te herzien. Zijn eerdere standpunt (dat art. 6:248 lid 1 BW voor professionele partijen van regelend recht zou zijn ) noemt hij „te hoekig en eendimensionaal”.

Ik kan mij goed vinden in de visie van Hartlief en Drion. Een flexibele invulling van de redelijkheid en billijkheid, afhankelijk van de omstandigheden van het geval, sluit immers aan bij art. 3:12 BW. Volgens dit artikel moet bij de vaststelling van wat redelijkheid en billijkheid eisen, mede rekening worden gehouden met de persoonlijke belangen die bij het gegeven geval betrokken zijn. Bovendien zou het niet passend zijn als een leemte in een contract niet ingevuld zou kunnen worden door de redelijkheid en billijkheid. Dit zou belemmerend zijn voor het rechtsverkeer. (Vgl. Asser/Sieburgh 6-III 2022/380.)

Lezing van Drions Vooraf zij van harte aanbevolen. Een link staat HIER.