Gisterenavond was ik al in Den Haag. ‘Mijn’ OV-fiets (met aan het stuur mijn tas) plaatste ik vanochtend vlakbij het gebouw van de Hoge Raad
Noviomagus. Hedenochtend heeft de Hoge Raad in twee verschillende cassatiezaken uitspraak gedaan. Beide zaken betreffen de trieste schietpartij in en rond het winkelcentrum ‘de Ridderhof’ te Alphen aan den Rijn op zaterdag 9 april 2011. Tristan van der Vlis schoot zes mensen dood en bracht aan anderen letsel toe, waaronder zwaar en blijvend letsel. Bovendien waren er ook andere benadeelden.
Oordeel Hof (1): aan relativiteitsvereiste is voldaan
Het Gerechtshof Den Haag oordeelde dat de Nationale Politie, Regionale eenheid Den Haag (hierna: de politie) jegens de benadeelden aansprakelijk is wegens het door de destijds betreffende korpsbeheerder in stijd met de Wet Wapens en Munitie (hierna: WWM) verlenen van een wapenverlof aan Van der Vlis. Het was de politie bekend (1) dat Van der Vlis een psychiatrisch patiënt was, (2) dat hij al eens suïcidepoging ondernomen had, en (3) dat hem eerder wegens incidenten een wapenverlof geweigerd was. Daarmee stond vast dat de WWM overtreden was door de politie en dat deze aldus onrechtmatig gehandeld had. Anders dan de Rechtbank, oordeelde het Hof dat in casu aan het relativiteitsvereiste voldaan was: de WWM strekt er mede toe de belangen van individuele burgers te beschermen.
Oordeel Hof (2): geen toerekeningsverband (art. 6:98) bij schade die geen overlijdens- of letselschade is
Tegelijk echter bracht het Hof een beperking aan: alleen dié schade kan worden toegerekend waarbij een ruime toerekening past, „dus alleen materiële en immateriële letsel- en overlijdensschade.”
Deze niet op het relativiteitsvereiste, maar op het door art. 6:98 vereiste toerekeningsverband gebaseerde beperking heeft als consequentie dat benadeelden die geen letselschade geleden hebben en geen nabestaanden zijn geen recht hebben op vergoeding door de politie van bijvoorbeeld door winkeliers geleden schade als gevolg van gederfde omzet of beschadiging van zaken.
Cassatieberoep ingesteld zowel door de politie, als door benadeelden zonder overlijdens- of letselschade
Ik heb cassatieberoep ingesteld teneinde ’s Hofs oordeel te bestrijden dat er geen toerekeningsverband zou zijn bij andere schade dan overlijdensschade of letselschade.
Voor de politie is cassatieberoep ingesteld ter bestrijding van ’s Hofs oordeel dat de WWM mede strekt tot bescherming van individuele belangen van burgers en dat daarom aan het relativiteitsvereiste voldaan is.
Pleidooi bij de Hoge Raad
John Beer en ik voorafgaand aan het pleidooi in de advocatenkamer (foto Arlette Schijns)
Het komt tegenwoordig slechts zelden voor dat ten overstaan van de Hoge Raad gepleit wordt.
In casu scheen het mij toe dat het verstandig was om te pleiten in uitsluitend de zaak waarin de politie cassatieberoep ingesteld heeft.
Op 18 januari jl. vond de pleidooizitting plaats. Gepleit is ten overstaan van vijf leden van de civiele kamer van de Hoge Raad, geflankeerd door de Plaatsvervangend Procureur-Generaal, in de mr. L.E. Visser-zaal. Deze zaal zat vol.
Het dezerzijds gehouden pleidooi voor de benadeelden duurde drie kwartier. Mr. John Beer, die de benadeelden van meet af aan bijgestaan heeft, heeft ca. tien minuten van het pleidooi voor zijn rekening genomen.
Conclusies Plaatsvervangend Procureur-Generaal: tot verwerping van beide cassatieberoepen
De conclusie van de Plaatsvervangend Procureur-Generaal in het door mij ingestelde cassatieberoep strekte tot verwerping. Zou de Hoge Raad conform deze conclusie beslissen, dan zouden de benadeelden die geen overlijdensschade of letselschade of geleden hebben jegens de politie geen recht op vergoeding van schade hebben. De conclusie van de Plaatsvervangend Procureur-Generaal in het door de Politie ingestelde cassatieberoep strekte tot verwerping ervan. Dat was voor de benadeelden sowieso gunstig.
Mijn reactie op de conclusie
Door middel van een zogeheten borgersbrief reageerde ik op de conclusie die ertoe strekte dat inderdaad bij andere schade dan overlijdensschade en letselschade geen sprake zou zijn van toerekeningsverband, zodat het door mij ingestelde cassatieberoep verworpen zou moeten worden.
Hoge Raad wijst in de mr. L.E. Visser-zaal arrest in beide cassatieberoepen
Vanochtend voordat de Hoge Raad uitspraak deed (foto Orlando Kadir, iPhone Xs Max)
Vanochtend heeft de Hoge Raad uitspraak gedaan. Deze uitspraak heeft uiteraard aandacht gekregen in de landelijke en regionale pers. Het cassatieberoep van de politie is verworpen. Het door mij ingestelde cassatieberoep (kort gezegd: voor de winkeliers) heeft geleid tot vernietiging van ’s Hofs arrest.
Een link naar het arrest staat HIER.
Mr. John Beer en ik vanochtend na de uitspraak in de mr. L.E. Visserzaal (foto Orlando Kadir, iPhone Xs Max)
„{…} ingenieuze en soms verrassende wijze waarop Van Swaaij zijn vondst ontvouwt en uitwerkt {…} meeslepende werking { …} nieuwe dogmatische vondst {…}”
W. Snijders, oud-Regeringscommissaris voor het NBW en oud-vicepresident van de Hoge Raad, Bespreking proefschrift van mr. J.H.M. van Swaaij, Maandblad voor Vermogensrecht (2011)
