Taallesjes voor juristen (35): hoezo “procesadvocaat”?

Tijdens zijn colleges Burgerlijk recht III gaf mijn latere promotor prof. mr. C.J.H. Brunner (dus: C.J.H.B. resp. CJHB in de NJ) steevast aanwijzingen omtrent het gebruik van de Nederlandse taal. Met deze rubriek, Taallesjes voor juristen, is beoogd om de fakkel over te nemen.

Noviomagus. In 1999 werd ik advocaat en procureur te Den Haag. Procureur als zodanig ben ik niet meer. Al weer jaren geleden immers is het procuraat afgeschaft: in civiele zaken hoeft bij rechtbanken en gerechtshoven geen procureur meer gesteld te worden; als zich maar een advocaat stelt (hoofdregel). Sedert de afschaffing van het procuraat zie je helaas niet zelden op de eerste bladzijde van een processtuk vermeld staan (bijvoorbeeld):

“{…}
procesadvocaat: mr. A. Finesses
behandelend advocaat: mr. X”.

Ik vind dat helemaal niks.

Terminologisch gedrocht: procesadvocaat

Het Wetboek van Burgerlijke Rechtsvordering bevat niet de term ‘procesadvocaat’. Deze rotterm is desniettemin kort na de afschaffing van het procuraat in zwang geraakt. Mijn indruk is dat hele volksstammen die term kritiekloos dan wel toch maar conform het betreffende ‘kantoorbeleid’ zijn gaan bezigen.

Hoe het ook kan

Het leven is mooi in Nijmegen-Oost. Gisteren, einde van de middag in Meesterschenkerij Café Jos (foto gast Café Jos, iPhone 6)

Toen ik nog procedeerde bij rechtbanken en gerechtshoven placht ik niet met die term te werken. Procedeerde ik bijvoorbeeld bij een rechtbank buiten het arrondissement waarin ik kantoor hield en voelde ik de behoefte om een bij die rechtbank ingeschreven advocaat bijstand te laten verlenen die overeenkwam met wat voorheen procureurswerkzaamheden waren, dan duidde ik deze advocaat gewoon als zodanig aan. Het zag er bijvoorbeeld dan als volgt uit:

“{…}
advocaat: mr. A. Finesses
behandelend advocaat: mr. J.H.M. van Swaaij”.

Wat ik ook wel eens deed was dit:

“{…}
advocaat (‘procureur’): mr. A. Finesses
behandelend advocaat: mr. J.H.M. van Swaaij”,

of:

“{…}
advocaat (procureur): mr. A. Finesses
behandelend advocaat: mr. J.H.M. van Swaaij”.

Wat ik ook wel eens zie, is dit:

“{…}
advocaat: mr. A. Finesses[voetnoot].”,

waarbij dan in de voetnoot vermeld wordt dat mr. Y de behandelend advocaat is. Prima.

Kort en goed

Foto Sietse Klomp (iPhone 5s)

Het gaat mij erom dat je niet klakkeloos maar wat doet. Het bezigen van de buitenwettelijke term ‘procesadvocaat’ is gewoon niet strak. Taalvervuiling van de bovenste plank.
De eventuele tegenwerping dat het te dezen nu eenmaal om jargon zou gaan, snijdt geen hout (jargon ≠ terminologische gedrochten). Waar jargon verschoond kan blijven van een term die pijn doet aan oog en oor, moet je deze term vermijden.

Hoe had de wetgever het ook kunnen resp. moeten doen?

De wetgever had het ook anders kunnen doen, namelijk niet het procuraat als zodanig afschaffen, maar in plaats daarvan gewoon de wet aldus veranderen, dat elke advocaat bij iedere rechtbank en ieder gerechtshof procureur is. Dan had het eenvoudig als volgt gekund:

“{…}
procureur: mr. A. Finesses
advocaat: mr. J.H.M. van Swaaij”.

Overigens

Mijn indruk is intussen dat steeds meer advocaten procederen zonder tussenkomst van een advocaat die vroeger procureur genoemd werd.

Vorig Taallesje

Een link naar de vorige aflevering van Taallesjes voor juristen staat HIER.

Sjef van Swaaij, Advocaat bij de Hoge Raad – Sparringpartner voor advocaten (civiel appèl) – Onafhankelijk, eigenzinnig en gedreven – Doctor in de rechtsgeleerdheid

„{…} ingenieuze en soms verrassende wijze waarop Van Swaaij zijn vondst ontvouwt en uitwerkt {…} meeslepende werking { …} nieuwe dogmatische vondst {…}”
W. Snijders, oud-Regeringscommissaris voor het NBW en oud-vicepresident van de Hoge Raad, Bespreking proefschrift van mr. J.H.M. van Swaaij, Maandblad voor Vermogensrecht (2011)